Akıllı Sözleşme (Smart Contract) Nedir?

Akıllı sözleşme (smart contract), çeşitli taraflar arasındaki bir sözleşmenin bağlayıcı işlemlerini izleyen, doğrulayan ve yürüten; kodla yazılmış otomatik bir dijital sözleşmedir. Önceden belirlenmiş koşullar yerine getirildiğinde, sözleşmenin hareketleri akıllı sözleşme kodu tarafından otomatik olarak gerçekleştirilir. Esasen akıllı sözleşme, girdileri ve çıktıları blockchaindeki işlemler bütünü olarak nitelendirilen kısa bir programdır.

Akıllı sözleşmeler kendi kendine işler ve güvenilirdir. Ayrıca üçüncü tarafların eylemlerini veya varlığını gerektirmez. Akıllı sözleşme kodu merkezi olmayan bir blockchain ağında saklanır ve dağıtılır, bu da onu şeffaf ve geri döndürülemez hale getirir.

Özetlemek gerekirse, akıllı sözleşmeler değiştirilemez, dağıtılabilir ve kurcalanmaya karşı dayanıklıdır, hızlı ve uygun maliyetlidir, para ve zamandan tasarruf eder ve şifreleme özelliği sayesinde güvenlidir. Cardano 2021 yılında akıllı sözleşme desteği sağladığını duyurdu. Çok işlevli bir ortam olan Cardano, aşağıdaki gibi programlama dillerini kullanarak akıllı sözleşmelerin geliştirilmesini ve dağıtımını destekleyecektir:

• Plutus — Amaca yönelik olarak oluşturulmuş bir akıllı sözleşme geliştirme ve yürütme platformudur. Plutus sözleşmeleri, blockchainde (Blokzinciri) çalışan parçalardan ve kullanıcının makinesinde çalışan parçalardan (zincir dışı veya istemci kodu) oluşur. Plutus, önde gelen işlevsel programlama dili Haskell'e dayalı güvenli, tam yığın bir programlama ortamı sağlamak için modern dil araştırmalarından yararlanır.
• Marlowe — Daha geleneksel kodlarda olduğu gibi görsel olarak da sözleşmeler oluşturmaya olanak sağlayan mali sözleşmeleri yazmak ve yürütmek için etki alanına özgü bir dildir (DSL). Finans kurumları, örneğin müşterileri ve alıcıları için özel araçlar geliştirmek ve dağıtmak için kullanabilir. Marlowe dili, artık geliştiricilerin tercihine ve becerilerine bağlı olarak bir dizi editör seçeneği sunan hem JavaScript hem de Haskell'e gömülüdür.
• Glow — Blockchainde merkezi olmayan uygulamalar (DApps) geliştirmek için yeni etki alanına özgü bir dildir (DSL). Kullanıcılar, Glow ile akıllı sözleşmelerin tehlikeli bir ortamda güvenli bir şekilde çalışmasını sağlayan DApp'ler yazabilir.

Kaynak: Cardano